کارگران معادن زغال سنگ: سهم ما درد و غم و ابتلا است
"ميدانيد ۱۵ ساعت کار يدي آن هم در دو شيفت در عمق ۳۰۰ يا ۷۰۰ متري زمين، چه معني دارد؟ تصوري از تاريکي، تنگي نفس يا افت فشار داريد؟"
اين سخنان يک کارگر معدن است که يک سال و نيم از بازنشستگياش ميگذرد و به بيماري ريه سياه يا پنوموکونيوز مبتلا است:
"۲۰ ساله بودم که کارگر معدن شدم. يک سال اول دورههاي آموزشي گذاشتند، اما در خلال سالهاي کار دورههاي آموزشي کم شد، تجهيزات هم فرسوده. حالا با اين مريضي که دکترها گفتند مال کار در معدن زغال سنگ است، خانهنشين هستم، هر ماه بايد به دکتر مراجعه کنم اما بيمه ما مشکل دارد و روند درماني هم تحت تاثير اين مسئله است."
"قسمت ما معدنچيها درد، غم و ابتلا به هزار و يک بيماري و مشکلات مختلف است."
براساس آمار مرکز آمار ايران در سال ۱۳۹۲ بيش از ۸۴ هزار نفر در بيش از پنج هزار معدن مشغول به کار بودند اما احتمالا اين آمار بيشتر است چون کارگران فصلي يا روزمزد در اين آمار جاي ندارند.
پژوهش مرکز آمار ايران نشان ميدهد عمده معادن ايران در اختيار بخش خصوصي است، براساس اين آمار "۹۸ درصد معادن ايران خصوصي" است و فقط "۲ درصد معادن دولتي" است.
معدن زمستان يورت در آزادشهر استان گلستان، هم در زمره "معادن خصوصي" است و سهامداران آن عبارتند از "پنج هزار کارگر بازنشسته معدن، شرکت ذوب آهن اصفهان و شرکت سرب و روي وابسته به بنياد تعاون بسيج."
يک کارگر معدن زغال سنگ ميگويد: "بيمه ما بسته به نظر کارفرما است، اگر کارفرما انصاف داشته باشد بيمه رد ميکند، در غير اين صورت دست ما به جايي نميرسد، به محض انتقاد، اخراج و قطع حقوق، گزينه پيشرو کارگر معدن است."
در حال حاضر حقوق کارگراني که قرارداد داشته باشند، حدودا بين ماهي ۹۰۰ هزارتومان يا يک ميليون تومان است.
اما عدم پرداخت بموقع حقوق يکي ديگر از مشکلات اين کارگران است. برخي از اين کارگران ممکن است ماهها حقوق دريافت نکنند؛ مثل همين کارگران معدن زمستان يورت که به گفته وزير صنايع، معوقات سال ۱۳۹۳ و ۱۳۹۴ اين کارگران هنوز پرداخت نشده است.
يکي از کارگران معدن زغال سنگ ميگويد: "هميشه به همه مقروض هستم. وقتي هر چهار يا شش ماه يکبار حقوق ميگيرم، بايد پيش صاحبخانه، بقال محل و ... گردن کج کنم. اگر حقوقم را هم پس از ماهها تعويق پرداخت کنند، يک قرآنش نميماند، فلاکت دوباره از نو."
وقتي در معدن کارگر روزمزد باشي اوضاع سختتر است. يکي از کارگران روزمزد معدن زغال سنگ ميگويد: "بيمه که نداريم، ما پيمانکاري هستيم، وضعيت حقوق و بيمه ما اصلا مناسب نيست. هيچ وقت به ياد ندارم که حقوقم سر وقت پرداخت شده باشد، هر چند وقت يکبار حقوقمان پرداخت ميشود. بيمه هم بستگي به کرم کارفرما دارد."
جداي از مسئله حقوق، موضوع ايمني در معدن يکي از موضوعات مهم است و به همين منظور، وزارت صنايع در سال ۱۳۹۴مبلغ ۸۰ ميليارد تومان براي ايمني معادن در نظر گرفت.
به گفته سازمان نظام مهندسي در معدن يورت "هشت دستگاه گاز سنج" نصب بوده است اما حبيب، کارگر معدن يورت، به روزنامه شهروند گفت: "در کل اين معدن چهار دستگاه ديجيتال گازسنج داشت. همه آنها قديمي بودند، تا جايي هم که من يادم هست اين دستگاهها هيچ وقت چک نشدند. بقيه تجهيزات هم تعريفي نداشت. متاسفانه يکي از مهندسان ما در همين حادثه جانش را به خاطر فاسد بودن کپسول اکسيژن از دست داد. او رفت تا به بچهها در عمق تونل کمک کند، کپسول را برداشت تا نفس بکشد ولي نميدانست که کپسول شارژ ندارد."
تعدادي از کارگران معدن زغال سنگ نيز درباره وضعيت ايمني کار گفتند: "کپسولهاي اکسيژن اکثرا خالي هستند و بيشتر گازسنجها کار نميکنند. هر بار که قرار است براي بازرسي بيايند، همه تجهيزات کار ميکند اما بعد از رفتن بازرسان همه چيز به شکل قبل باز ميگردد."
"هر بار که حادثهاي در معدن رخ ميدهد ما براي چند روز مورد توجه رسانهها قرار ميگيريم اما شرايطمان عوض نميشود. بعد از هر حادثه فيلم و تصوير از وضعيت کار ما منتشر ميکنند بعد دوباره در همين شرايط دست و پا مي زنيم تا فاجعه بعدي."
برخي از قوانين ايمني معادن در ايران
براساس آئين نامه معادن در کليه معادن با حداقل ۲۵ کارگر يک نفر مسئول ايمني و يک نفر مسئول بهداشت در نظر گرفته شود.
همچنين کليه کارگاهها بايد قبل از آغاز به کار هر روز بررسي شود. کارفرما موظف است دستورالعمل آموزش را با توجه به نوع کار به کارگران آموزش دهد.
تمام تجهيزات و ماشين آلات داخل معدن بايد داراي استاندارد ملي يا يکي از استانداردهاي مورد تائيد سازمان استاندارد ايران باشد.
تجهيزات خودنجات از مهمترين تجهيزات در معادن زغال سنگ است و همه افراد بايد آن را به همراه داشته باشند و آموزش استفاده از کپسول خود نجات اجباري است.
نصب گاز سنج از ديگر موارد اجباري است
نظرات شما عزیزان: